Dzisiejszy wpis jest zachętą do podjęcia dyskusji nt. odpowiedzialności (prawnej, dyscyplinarnej) za jatrogenne powstanie zatorowości płucnej na skutek aspiracji powietrza przy usuwaniu wkłucia centralnego. Zasadnicze pytanie koncentruje się na tym czy jest to zawsze dopuszczalne powikłanie, czy też, przynajmniej w zdecydowanej większości przypadków, jest to skutek niedołożenia należytej staranności przy usuwaniu wkłucia (poza sytuacjami skrajnymi, gdzie ryzyko jest wysokie z uwagi na uwarunkowania osobnicze).
Temat jest ważki dla codziennej praktyki i ustalenia ryzyka dla personelu, który zajmuje się usuwaniem wkłuć. Za przyjęciem drugiej opcji przemawiają następujące argumenty: jest to powikłanie jatrogenne niezwykle rzadkie, co tym bardziej wskazuje na to, iż na jego powstanie ma wpływ niedostatecznie uważne zachowanie personelu medycznego. Analiza literatury medycznej wskazuje, że mała ilość zaaspirowanego powietrza nie stanowi zagrożenia dla życia pacjenta i zazwyczaj przebieg powikłania jest asymptomatyczny; dopiero znaczna ilości zaaspirowanego powietrza prowadzi do zatorowości płucnej stwarzającej ryzyko zgonu (por. Semih Petekkaya, M.D.,1 Osman Celbis, M.D.,2 Bedirhan Sezer Öner, M.D.,3 Ömer Turan, M.D.,4 Zeynep Yener, M.D.5 - A rare case of fatal venous and cerebral air embolism - https://jag.journalagent.com/travma/pdfs/UTD-58201-CASE_REPORTS-YENER.pdf).
Dalej, jak wskazuje się w literaturze naukowej przy usuwaniu wkłucia centralnego szczególna ostrożność i prewencja jest wymagana („Most importantly, awareness and prevention protocols for air embolism should be implemented when central catheters are used or removed” – por. Cerebral Air Embolism Following Central Venous Catheter Removal - Liane A. Arcinas, MD, Shuangbo Liu, MD, G. Isanne Schacter, MD, Malek Kass, MD (The American Journal of Medicine - https://www.amjmed.com/article/S0002-9343(17)30808-2/fulltext)
Z kolei jak wskazują, Gil Myeong Seong, Jaechun Lee, Misun Kim, Jay Chol Choi, Su Wan Kim (Massive air embolism while removing a central venous catheter - International Journal of Critical Illness and Injury Science - https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30181977/) nawet najmniejsza niezręczność/niedbalstwo prowadzi do zatorowości płucnej, a ta jest do zapobieżenia przy zastosowaniu odpowiednich środków ostrożności i technik.
W procedurze zapobiegania powstawaniu zatorowości płucnej na skutek usuwania wkłucia centralnego kluczowe jest odpowiednie ułożenie pacjenta (pozycja Trendelenburga) i odpowiednia współpraca z pacjentem podczas samej procedury. Niestety dość często w praktyce klinicznej nie przestrzega się tych podstawowych zasad co prowadzi do fatalnych skutków (por. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6116308/) Ponadto, wskazuje się że istotną rolę w zapobieganiu powstawania zatorowości płucnej odgrywa zastosowanie odpowiedniego opatrunku okluzyjnego. Ostatecznie, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną niezwykle ważną rolę w zapobieganiu zatorowości płucnej odgrywa nakazanie pacjentowi wykonywania manewru Valsalvy (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11389231/)
Zatem w szczególności w sytuacji braku odpowiedniego ułożenia pacjenta i niewykonaniu manewru Valsalvy winna zaistnieć odp. personelu za powstanie powikłania. Jakie jest Państwa zdanie w przedmiotowej kwestii ? Dyskutujmy.
Prześlij komentarz